In 2034 vindt het WK voetbal plaats in Saoedi-Arabië. Dit is een omstreden en controversiële keuze. Het toernooi belooft echter groots te worden. Er zijn ambitieuze projecten en bijzondere stadions, maar het roept ook vragen op over de bredere impact van het WK. Waarom is deze keuze eigenlijk zo controversieel?
Saoedi-Arabië’s Vision 2030: een nieuwe richting
Saoedi-Arabië heeft de afgelopen jaren grote stappen gezet om grote sterren uit de voetbalwereld aan te trekken met aanlokkelijk hoge salarissen. Denk hierbij aan spelers als Cristiano Ronaldo, Neymar en Karim Benzema. Het lijkt erop dat het land deze strategie gebruikt om internationaal aanzien te winnen en zichzelf als een belangrijke speler in de voetbalwereld te positioneren. Naast spelers komen ook bekende trainers en sportbestuurders naar de Saoedische competitie.
Dit alles maakt deel uit van de Vision 2030-strategie, waarin sport een sleutelrol speelt in economische diversificatie en een grotere internationale invloed. Met deze visie probeert Saoedi-Arabië minder afhankelijk te worden van olie-inkomsten door te investeren in sectoren zoals toerisme, technologie en sport. Het doel? Een duurzame en veerkrachtige economie creëren die bestand is tegen wisselingen in olieprijzen en een toekomstgerichte samenleving bevordert.
Megalomanie en futuristische stadions
Een ander opvallend aspect is de bouw van hypermoderne stadions, waaronder een stadion – dat ‘The Line’ wordt genoemd – dat 350 meter boven de grond moet zweven in een stad die nog afgebouwd wordt. Deze stad maakt deel uit van het NEOM-project: een futuristische megastad aan de Rode Zee. NEOM wordt ontworpen om volledig duurzaam te zijn en dient als symbool voor de Vision 2030-strategie.
Naast het zwevende stadion worden er andere indrukwekkende stadia gebouwd, elk met een unieke architectonische stijl, zoals te zien in de onderstaande afbeelding. Zo komen er onder stadia geïnspireerd door traditionele Arabische kunst, futuristische ontwerpen met holografische technologie en multifunctionele arena’s die na het WK als evenementenlocaties kunnen dienen. Elk stadion heeft een ander thema en weerspiegelt zowel moderniteit als cultuur. Kijk voor de andere stadia naar deze link.
Deze projecten tonen Saoedi-Arabië’s ambitie, maar brengen ook zorgen met zich mee. Wat gebeurt er na het WK met deze enorme projecten? Historisch gezien raken veel stadia namelijk in verval na een groot toernooi of worden ze nauwelijks meer gebruikt. Dit is ook gebeurd in Qatar, ondanks beloftes dat ze een nieuwe bestemming zouden krijgen. Wordt dit lot ook de Saoedische stadions beschoren?
Kritiek op mensenrechten
De keuze voor Saoedi-Arabië roept kritiek op vanwege de mensenrechtensituatie in het land, met name op het gebied van arbeidsmigranten. Deze groep speelt, net zoals bij het WK 2022 in Qatar, een cruciale rol in de bouw van de stadions en infrastructuur. Volgens verschillende rapporten werken migranten nog steeds vaak onder zware omstandigheden en tegen lage lonen.
Ondanks beloften om de werkomstandigheden te verbeteren, blijven veel vragen onbeantwoord. Hoe zal Saoedi-Arabië deze uitdaging aanpakken? En gaan ze dit eigenlijk wel aanpakken?
Europese reactie: symboliek of echte actie?
Tijdens het WK in Qatar zagen we initiatieven zoals de One Love-armband, waarmee Europese teams een statement wilden maken tegen discriminatie. Dit leidde destijds tot spanningen met de FIFA en sommige gastlanden. De vraag is of Europese landen in 2034 opnieuw een statement durven maken, of dat politieke en commerciële belangen te zwaar wegen. Zal men zich durven uitspreken in een land met zo’n sterke economische invloed?
Er zijn al signalen dat sommige landen terughoudend zijn geworden, deels vanwege de druk vanuit internationale sportorganisaties en de vrees voor negatieve reacties vanuit het publiek. Toch blijft het mogelijk dat individuele spelers of teams manieren vinden om subtiele, maar betekenisvolle statements te maken. Maar wat dat zou worden, moeten we nog afwachten…
Conclusie
Het WK van 2034 biedt Saoedi-Arabië de kans om zichzelf op de (voetbal)kaart te zetten. De ambities zijn groot, maar het is de vraag hoe dit sportieve megajaar wordt herinnerd; naast het WK zal Saoedi-Arabië namelijk ook de Aziatische Spelen hosten. Zal de voetbaldominantie langzaamaan naar het Midden-Oosten verplaatsen? Of is dit een tijdelijke hype? En hoe zit het met de beloften van duurzaamheid en inclusiviteit? Zijn deze echt, of blijven ze maar een mooie belofte?
Robert Dilber
Bronnen:
- NOS: Megalomane stadions, wintervoetbal – wat weten we over het WK in Saoedi-Arabië?
- AD: Ondanks zorgen over mensenrechten gaat WK 2034 naar Saoedi-Arabië
- nl: Saoedi-Arabië organiseert WK voetbal in 2034 ondanks kritiek op mensenrechten
- EO: Kritiek op WK 2034 in Saoedi-Arabië
- The Guardian: World Cup 2034 migrant workers’ exploitation in Saudi Arabia
- BBC: Saudi Arabia’s ambitious sports projects
- Al Jazeera: Questions loom over Saudi Arabia’s World Cup infrastructure
- Reuters: Saudi Arabia promises reforms for workers ahead of 2034 World Cup
- CNN: Floating stadiums and the future of Saudi sport
- ESPN: European teams split over 2034 protests
- Geplande stadions: