In de zoektocht naar duurzame energiebronnen heeft Finland een baanbrekende ontdekking gedaan. Wetenschappers hebben een geothermische warmtebron aangeboord die het land mogelijk miljoenen jaren van energie kan voorzien. Deze ontwikkeling kan een enorme impact hebben op de energietransitie, zowel in Finland als wereldwijd.
Geothermische Energie: De Nieuwe Ruggengraat van Finland’s Energievoorziening
Finland staat bekend om zijn harde winters en grote afhankelijkheid van geïmporteerde energie. Met de recente geothermische ontwikkelingen zou dit kunnen veranderen. In de stad Vantaa wordt een geavanceerde geothermische centrale gebouwd die 2.600 megawatt (MW) aan warmte kan leveren.
Geothermische energie werkt door warmte diep uit de aarde te halen en die om te zetten in bruikbare energie. Het proces wordt goed weergegeven in de onderstaande afbeelding. Een geothermische centrale pompt heet water uit diepe aardlagen omhoog, zet het om in stoom, en gebruikt die stoom om turbines aan te drijven voor elektriciteitsproductie. Het afgekoelde water wordt teruggevoerd in de aarde, waardoor het een gesloten systeem blijft.
Om de capaciteit van 2.600 MW in perspectief te plaatsen: Nederland verbruikte in 2022 ongeveer 117 terawattuur (TWh) aan elektriciteit. Als deze geothermische centrale continu zou draaien, zou deze jaarlijks 22,8 TWh kunnen leveren – dat is bijna 20% van het totale Nederlandse elektriciteitsverbruik. Hoewel geothermische energie voornamelijk wordt ingezet voor verwarming, toont dit de enorme potentie van deze energiebron.
Energiegebruik in Finland en Nederland: Verschillen en Overeenkomsten
Finland heeft al een aanzienlijk aandeel duurzame energie. In 2021 kwam 53% van de elektriciteitsproductie uit hernieuwbare bronnen, waaronder waterkracht, bio-energie en windenergie. Nederland loopt hierin achter, maar maakt de laatste jaren een inhaalslag.
De belangrijkste duurzame energiebronnen in Nederland zijn:
- Windenergie: Met name offshore windparken leveren een groeiend aandeel in de energievoorziening. In 2023 was dit goed voor ruim 15% van de elektriciteitsvraag.
- Zonne-energie: Inmiddels goed voor ongeveer 14% van de stroomproductie.
- Biomassa: Speelt een rol in zowel elektriciteitsopwekking als verwarming.
Hoewel Nederland minder geschikt is voor diepe geothermie zoals in Finland, zet het wel in op ondiepe geothermie voor stadsverwarming en de glastuinbouw.
Zijn de Finse Klimaatdoelen onderdeel van het VN Klimaatakkoord?
Ja, Finland volgt het Klimaatakkoord van Parijs, waarin landen hebben afgesproken de opwarming van de aarde te beperken tot ruim onder de 2°C, en bij voorkeur tot 1,5°C. Finland heeft zelfs een ambitieuzer doel gesteld: klimaatneutraliteit in 2035. Dit betekent dat het land netto geen CO₂ meer uitstoot. Geothermische energie kan hierin een sleutelrol spelen, omdat het een schone en betrouwbare energiebron is.
Andere Duurzame Energiebronnen: Hoe Verhoudt Geothermie Zich?
Naast geothermische energie zijn er verschillende andere schone energiebronnen:
- Zonne-energie: Fluctueert met dag en nacht en heeft opslag nodig.
- Windenergie: Afhankelijk van windomstandigheden, maar speelt een grote rol in Nederland.
- Waterkracht: Betrouwbaar, maar Nederland heeft weinig geschikte locaties.
- Kernenergie: Constante stroom zonder CO₂-uitstoot, maar met discussie over afval en veiligheid.
Geothermische energie onderscheidt zich door een stabiele, weersafhankelijke energievoorziening.
Kan Nederland Profiteren van Geothermie?
Nederland heeft een andere geologie dan Finland. Terwijl Finland diepe geothermische bronnen heeft, is Nederland beter geschikt voor ondiepe geothermie (aardwarmte). Dit wordt al toegepast in de glastuinbouw en steeds vaker in stadsverwarming.
Toch is het onwaarschijnlijk dat Nederland op korte termijn diepe geothermische energie zoals in Finland kan benutten. Onze ondergrond is minder geschikt voor de hoge temperaturen die nodig zijn voor grootschalige elektriciteitsopwekking. Daarom blijft Nederland sterk inzetten op windenergie en zonne-energie, naast mogelijke uitbreiding van kernenergie.
Conclusie
De ontdekking en ontwikkeling van deze geothermische energiebron zijn een belangrijke stap in de wereldwijde energietransitie. Finland laat zien hoe een land met de juiste geologische omstandigheden geothermie kan inzetten voor duurzame energieopwekking. Hoewel Nederland hier minder direct van kan profiteren, kan de technologie een inspiratie zijn voor verdere ontwikkelingen in duurzame energie.
Robert Dilber
Bronnen:
- nl – Nieuwe energiebron ontdekt in Finland
- CLO – Elektriciteitssector in Nederland
- Rijksoverheid – Het Klimaatakkoord
- International Energy Agency – Finland’s Energy Policy Review
- Windenergiecijfers Nederland – 2023
- Afbeelding