De ruimtevaart is in korte tijd enorm veranderd. Een industrie die vroeger alleen was weggelegd voor grote overheden, wordt langzamerhand steeds toegankelijker voor bedrijven. We zijn aangekomen bij “The New Space Age”: een tijdperk waarin innovaties sneller gaan dan ooit en nieuwe kansen ontstaan. Landen en bedrijven van over de hele wereld doen mee, wat zorgt voor ontzettend veel innovatie, nieuwe ontwikkelingen en een snel veranderend speelveld. Maar wat maakt deze ontwikkelingen zo bijzonder? Waarom gaat het nu opeens zo hard?
Kenmerken van de New Space Age
De ruimtevaart tijdens de Koude Oorlog draaide voornamelijk om nationale prestige en strategische rivaliteit tussen grootmachten zoals de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie. In dit nieuwe tijdperk ligt de focus echter op toegankelijkheid, commercie en samenwerking. Deze nieuwe fase onderscheidt zich door een aantal unieke kenmerken die een wereld van verschil maken ten opzichte van eerdere tijdperken.
Recente prestaties in de New Space Age
In de afgelopen jaren zijn er indrukwekkende mijlpalen behaald die de impact en mogelijkheden van de nieuwe Space Age benadrukken. Deze mijlpalen laten de diversiteit en ambitie binnen de nieuwe Space Age zien, waarbij zowel landen als bedrijven een sleutelrol spelen.
- Rocket Lab’s Neutron Raket: Het particuliere bedrijf Rocket Lab heeft de ‘Neutron’-raket ontwikkeld, een herbruikbare raket speciaal ontworpen voor het lanceren van megaconstellaties en interplanetaire missies. Dit is een voorbeeld van hoe de ruimtevaart niet alleen maar innovatiever, maar ook prijstechnisch toegankelijker wordt.
- SpaceX’s samenwerking met NASA: SpaceX blijft een belangrijke pionier in de ruimtevaartsector. Het bedrijf werkt onder andere samen met NASA, zoals bij het Commercial Crew-programma. Daarnaast heeft het ook herbruikbare raketten en bemande ruimtevluchten naar het ISS gestuurd.
- China’s Tiangong Ruimtestation: China heeft met succes het Tiangong-ruimtestation operationeel gemaakt en voert regelmatig bemande missies uit, wat duidelijk laat zien dat het niet enkel meer de Westerse wereld is die meedoet aan de ruimtewedloop.
- China’s missie naar de achterkant van de maan: In 2019 bereikte China’s Chang’e-4 als eerste missie ooit de achterkant van de maan, wat cruciale gegevens over het maanoppervlak en ondergrondse structuren heeft opgeleverd.
- India’s Chandrayaan-3: Naast China, is ook India druk bezig; in 2023 schreef het land geschiedenis door als eerste land een ruimtevaartuig succesvol te laten landen op de zuidpool van de maan.
- ESA’s Vega-C Lanceringen: De Europese Ruimtevaartorganisatie (ESA) lanceerde de Vega-C-raket, ontworpen om zwaardere satellieten in een baan om de aarde te brengen. Deze ontwikkelingen versterken Europa’s positie als autonome speler in de ruimte.
- Artemis-programma: NASA en haar internationale partners, waaronder ESA, hebben met het Artemis-programma ambitieuze plannen om mensen terug naar de maan te brengen en een basis te bouwen die toekomstige Marsmissies mogelijk maakt. Maar dit zou het zelfs mogelijk maken om te ‘wonen’ op de Maan, en langere ruimtemissies te volbrengen.
Motivaties achter de ruimtewedloop
Maar waarom nu? Waarom investeren overheden en bedrijven zo veel in de ruimte? Daar zijn een aantal redenen voor:
- Economische Groei: Ruimtevaart biedt grote economische voordelen. Satellieten stimuleren communicatie, navigatie en aardobservatie, terwijl mijnbouw op de maan of asteroïden toegang geeft tot schaarse grondstoffen. Daarnaast liggen er kansen waarvan we de volledige impact nog niet kunnen overzien.
- Strategische Belangen: Toegang tot de ruimte wordt steeds belangrijker voor nationale veiligheid en geopolitieke invloed. Landen investeren in ruimtevaartprogramma’s om hun technologische superioriteit te demonstreren en hun globale positie te versterken.
- Wetenschappelijke Nieuwsgierigheid: Ruimteverkenning beantwoordt fundamentele vragen over het universum en onze plaats daarin. Van het bestuderen van exoplaneten tot het begrijpen van de oorsprong van leven, de wetenschappelijke mogelijkheden zijn eindeloos.
- Klimaat en Milieu: Satellieten spelen een cruciale rol bij het monitoren van klimaatverandering, natuurrampen en ontbossing, en leveren gegevens die beleidsmakers helpen bij het ontwikkelen van effectieve milieustrategieën. Hoewel deze gegevens helpen in het beschermen van onze planeet, rijst ook de vraag: biedt ruimtevaart een uitweg voor een toekomst waarin leven op aarde steeds moeilijker wordt?
- De uitdaging en fascinatie: Voor velen is ruimtevaart niet alleen een wetenschappelijke of economische aangelegenheid, maar ook een kwestie van ambitie, nieuwsgierigheid en de drang om onbekend terrein te verkennen en nieuwe grenzen te verleggen. Dit verklaart ook de groeiende interesse in commerciële ruimtevaart en ruimtetoerisme.
Wereldwijde betrokkenheid
Zoals eerder al genoemd, investeren ook andere landen nu in de ruimte. Het wordt namelijk steeds duidelijker dat een prominente aanwezigheid in de ruimte iets is waarmee je een grote speler wordt in de globale economie:
- India: Naast het Chandrayaan-programma werkt India aan een eigen bemande ruimtevlucht, de Gaganyaan-missie, en wil het bijdragen aan maanbases.
- Japan: Japan investeert in robotica voor ruimtemissies en werkt samen met NASA en ESA om bij te dragen aan het Artemis-programma.
- Verenigde Arabische Emiraten (VAE): De VAE hebben hun eerste missie naar Mars, genaamd ‘Hope’, gelanceerd in juli 2020 en ontwikkelen een ambitieus ruimteprogramma met plannen voor het bouwen van een stad op Mars. De stad moet klaar zijn in 2117.
- Afrika: Afrikaanse landen zoals Zuid-Afrika en Nigeria investeren in satelliettechnologie om economische ontwikkeling en milieumanagement te ondersteunen.
Deze wereldwijde betrokkenheid benadrukt hoe de ruimtevaart niet langer het domein is van enkel een paar grootmachten, maar een collectieve onderneming wordt met universele impact.
Toekomstperspectief
De nieuwe Space Age is een tijd van samenwerking en competitie. Wereldwijd werken landen en bedrijven aan nieuwe stappen in de ruimtevaart, met ontwikkelingen die ook ons leven op aarde beïnvloeden. Denk aan plannen voor wonen op de maan en Mars of verbeteringen in technologie en communicatie. Het is niet de vraag óf we doorgaan met investeren in de ruimte, maar hoe en waar we dat doen. Hoe we deze nieuwe ruimtevaartrevolutie vormgeven, zal niet alleen de koers van de ruimtevaart bepalen, maar ook de toekomst van onze samenleving, zowel op aarde als daarbuiten.
Robert Dilber
Bronnen
- “The New Space Age” – The Washington Post
- “Ruimtevaart is hét gereedschap van de toekomst” – André Kuipers
- “60 jaar innovatie in de ruimtevaart: baanbrekend werk buiten de aarde” – TNO
- “Iedereen naar de maan en veel nieuwe raketten: dit brengt 2024” – VRT NWS
- “Neutron | Rocket Lab” – Rocket Lab
- Afrikaanse Ruimtevaart
- From Hope to Mars 2117: UAE’s space aspirations
- China’s Tiangong
- NASA’s Artemis
- India’s Chandrayaan-3
- ESA’s Vega-C
- Chang’e-4: Dark Side of the Moon
- “Space Tourism Explained” – Britannica